کاربرد مدل لوجیت ترکیبی در انتخاب وسیله: مطالعه موردی سفرهای شغلی شهر مشهد

مدل های تفکیک سفر، معمولاً به عنوان سومین مرحله از فرآیند چهارمرحله ای، سهم وسایل نقلیه را در سفرهای شهری مشخص می کند. مدل های انتخاب به عنوان مدل های احتمالی در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند و پیشرفت قابل توجهی کرده اند. مدل لوجیت ترکیبی به عنوان مدل انتخاب انعطاف پذیر، سال های زیادی است که شناخته شده است، اما با ورود کامپیوتر و روش شبیه سازی این مدل، به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت. این مدل برخلاف مدل لوجیت استاندارد به یک توزیع خاص محدود نیست و توانایی یافتن ناهمگونی در رفتار افراد و حتی منبع ایجاد این ناهمگونی را نیز دارد. مدل لوجیت ترکیبی می تواند، با در نظر گرفتن توزیع های مناسب برای ویژگی های ضرایب در تابع مطلوبیت، رفتار مدل های مختلف با مطلوبیت تصادفی را تقریب زند. هدف از این پژوهش، بررسی ساختار مدل لوجیت ترکیبی برای مدل سازی انتخاب وسیله، به منظور توصیف اختلاف سلیقه در میان افراد و منبع این اختلاف سلیقه، در ارتباط با ویژگی های مختلف تأثیرگذار در انتخاب وسیله است. در این مطالعه، از اطلاعات تفکیک سفرهای شغلی برگرفته شده از اطلاعات آمارگیری سال 1387 شهر مشهد و از نرم افزار بایوجیم جهت پرداخت مدل ها استفاده شده است. نتایج پرداخت مدل های لوجیت ترکیبی، نشان می دهد که در بین مسافران در ارتباط با سرانه ی مالکیت خودروی شخصی و موتورسیکلت، به ترتیب در انتخاب خودروی شخصی و موتورسیکلت، اختلاف سلیقه ای وجود دارد، که به وسیله ی تجزیه ضرایب تصادفی، بخشی از منبع این اختلاف سلیقه نیز ارائه شده است. در این پژوهش، نشان داده می شود که مدل های لوجیت ترکیبی به صورت معناداری در سطح اطمینان 99 درصد نسبت به مدل لوجیت چندگانه برتری دارد. اگرچه میزان برتری با توجه به ضریب خوبی برازش در سطح ناچیزی است که یکی از دلایل آن ناکافی بودن دقت و در سطح هم فزونی اطلاعات است.